برخی از والدین ممکن است به شدت نگران باشند که چرا فرزند آن ها یک دوست خیالی دارد اما باید آگاه باشند که همراهی فرزند شما با یک دوست خیالی کاملا طبیعی است.
همراهی یک دوست خیالی یک امر کاملا طبیعی برای کودک شماست و شاید بتوان آن را بخشی از بازی های سالم او قلمداد کرد. دهه هاست که تحقیقات بر روی دوست خیالی کودکان در حال انجام است و همراه با پزشکان خانواده ها نیز علاقه دارند بدانند که آیا دوست خیال کودکان امری طبیعی است یا خیر و اینکه چگونه باید با دوست خیالی کودک خود برخورد کنند؟! تحقیقات زیادی انجام شده است که نشان می دهد دوست خیالی برای بسیاری از کودکان یک امر کاملا رایج است. این تحقیقات نشان می دهد که در حدود ۶۵% از کودکان تا سن ۷ سال یک دوست خیالی دارند.
- دوست خیالی کودک چه مفهومی دارد؟
- آیا مشکلی ندارد که یک دوست خیالی در زندگی کودک وجود داشته باشد؟
- والدین باید چگونه با دوست خیالی کودک خود رفتار کنند؟
- در صورتی که دوست خیالی کودک ترسناک باشد چه باید کرد؟
- کودکان چه زمانی دوست خیالی خود را کنار می گذارند؟
- بررسی رابطه دوست خیالی با اسکیزوفرنی
- بهترین زمان برای مراجعه به پزشک در مواجهه با دوست خیالی
- چند نکته در رابطه با دوست خیالی کودکان
دوست خیالی کودک چه مفهومی دارد؟
به هیچ عنوان غیرمعمول نیست که فرزند شما با یک دوست خیالی همراهی کند. کسی که می توانند با او صحبت، تعامل یا بازی کنند. این دوستان خیالی ممکن است شکل هر چیزی را داشته باشند. برای مثال می توانند یک حیوان خیالی باشند، یک چیز خارق العاده، یک دوست نامرئی، یا یک اسباب بازی و یا عروسک حیوانی.
تحقیقات نشان می دهد که داشتن یک دوست خیالی نوعی سالم از بازی های کودکانه است. حتی مطالعات نشان می دهد که همراهی با یک دوست خیالی می تواند برای رشد کودک نیز بسیار مفید واقع شود. برخی از مزایای همراهی با دوست خیالی عبارتند از:
- شناخت بهتر اجتماعی
- اجتماعی شدن کودک
- افزایش میزان خلاقیت
- استراتژی های بهتر برای مقابله با اتفاقات
- افزایش درک عاطفی
دوستان خیالی ممکن است برخی از ویژگی ها از جمله حمایت، دوستی، سرگرمی و مواردی از این دست را برای کودک شما فراهم کنند.
در سال ۲۰۱۷ محققان دریافتند که ۵ دلیل عمده در کودکان برای داشتن یک رفیق خیالی وجود دارد که عبارتند از:
- حل مسئله و مدیریت احساسات
- کاوش در آرمان ها
- داشتن یک همراه برای بازی فانتزی
- داشتن یک همراه برای غلبه بر تنهایی
- اجازه دادن به کودک برای کشف رفتارها و نقش ها در روابط
بیشتر بخوانید :
آیا مشکلی ندارد که یک دوست خیالی در زندگی کودک وجود داشته باشد؟
برخی از والدین ممکن است به شدت نگران باشند که چرا فرزند آن ها یک دوست خیالی دارد اما باید آگاه باشند که همراهی فرزند شما با یک دوست خیالی کاملا طبیعی است. تحقیقات نشان می دهد که کودکانی که یک دوست خیالی را همراه خود دارد از نظر ویژگی های زیر معمولا تفاوتی با سایر کودکان ندارند:
- بیش تر ویژگی های شخصیتی
- ساختار خانواده
- تعداد دوستان غیر خیالی
- شرایط تحصیل در مدرسه
در گذشته بسیاری از کارشناسان و محققان بر این باور بودند که داشتن یک دوست خیالی برای کودک نشان از یک مسئله در سلامت روان کودک دارد. اما تحقیقات جدید نشان می دهد که این باور کاملا اشتباه و بی اعتبار است. در حالی که بسیاری بر این باور هستند که کودکان تنها تا سن قبل از ورود به مدرسه با دوستان خیالی خود همراهی می کنند، اما حقیقت امر آن است که کودکان با سن بیش تر هم ممکن است دوستان خیالی داشته باشند و این مسئله نیز کاملا طبیعی است.
تحقیقات نشان داده است که ۲۸% از کودکان ۵ تا ۱۲ سال دوستان خیالی دارند و دختران نیز بیش از پسران با دوستان خیالی خود همراه می شوند.
تخیل می تواند بخش بسیار مهمی از بازی و رشد کودک باشد. داشتن یک دوست خیالی می تواند به کودک در کشف روابط و خلاقیت او بسیار موثر باشد.
والدین باید چگونه با دوست خیالی کودک خود رفتار کنند؟
اگر فرزندتان از دوست خیالی خود با شما صحبت کرد از او سوال کنید. شما می توانید از این طریق اطلاعات بیش تری درباره فرزند خود، علائق آن ها و این که دوست خیالی آن ها چه کاری برایشان انجام می دهد به دست آورید. برای مثال آیا دوست خیالی آن ها به آن ها یاد می دهد که چگونه با روابط دوستی ارتباط برقرار کنند. شما همچنین می توانید به بازی با آن ها ادامه دهید. برای مثال یک ظرف شام برای دوست خیالی آن ها در نظر بگیرید و یا از آن ها بپرسید که آیا دوستشان با شما به سفر خواهد آمد یا خیر.
با این حال مراقب فرزند خود و روابطش باشید. اگر دوست خیالی فرزندتان خواسته های نابجا داشته باشد یا برای او ایجاد مشکل کند، برای او حد و مرزهایی تعیین کنید. توجه داشته باشید که هرگز نباید با فرزند خود در رابطه با دوست خیالی او رفتار بدی داشته باشید. شما با تعیین حد و مرزها می توانید به فرزند خود بسیاری از نکات را بیاموزید.
در صورتی که دوست خیالی کودک ترسناک باشد چه باید کرد؟
در حالی که تصور می شود بیشتر دوستان خیالی مهربان، مطیع و دوستانه رفتار می کنند اما همیشه دوستان خیالی توسط کودکان اینگونه توصیف نمی شوند. برخی از دوستان خیالی اخلالگر، قانون شکن یا بسیار پرخاشگر هستند. در برخی از مواقع نیز این امکان وجود دارد که یک دوست خیالی کودک را بترساند، باعث ناراحتی او شود یا با او درگیری ایجاد کند. در حالی که بسیاری از کودکان ابراز می کنند که تحت تاثیر دوست خیالی خود قرار نمی گیرند و رفتار او را کنترل می کنند، برخی آن را غیر قابل کنترل می دانند.
اگرچه مشخص نیست که چرا یک دوست خیالی باید ترسناک باشد اما به نظر می رسد همین دوست خیالی نه چندان محبوب نیز می تواند برای رشد کودک شما بسیار مفید باشد. این مسئله می تواند به کودک شما کمک کند تا روابط اجتماعی خود را به صورت بهتری شکل دهد و با شرایط سخت دنیای واقعی بهتر مواجه شود.
کودکان چه زمانی دوست خیالی خود را کنار می گذارند؟
بسیاری از والدین تصور می کنند که فرزند آن ها در تخیلات غرق شده است و درک صحیحی از واقعیت ندارد اما در بسیاری از موارد چنین باوری درست نیست. در حقیقت بسیاری از کودکان درک می کنند که دوست خیالی آن ها تنها یک تظاهر به دوستی است و حقیقت ندارد.
شرایط رشد هر کودکی با دیگری متفاوت است و در این رابطه در یک سن خاص رشد پیدا می کنند. بر اساس نتایج منتشر شده از تحقیقات مختلف، مشخص شده است که کودکان پس از عبور از سن ۷ سالگی دوست خیالی خود را فراموش می کنند و یا نقش او در زندگی کودکان بسیار کمرنگ تر می شود. با این وجود گزارشات زیادی وجود دارد که تا ۱۲ سالگی نیز ممکن است دوست خیالی کودکان نقش مشخصی در زندگی آن ها داشته باشد. اگر کودک بزرگ تر هنوز گاهی در رابطه با یک دوست خیالی با شما صحبت می کند بازهم جای نگرانی وجود ندارد.
با این وجود اگر از رفتار فرزند خود نگرانی دارید، نه این که او تظاهر می کند با یک دوست خیالی در ارتباط است، با یک متخصص بهداشت روان که در بخش کودکان تخصص دارد در تماس باشید.
بررسی رابطه دوست خیالی با اسکیزوفرنی
وقتی صحبت از یک دوست خیالی به صورت واضح می شود، ممکن است این سوال برای والدین بوجود آید که آیا فرزند آن ها دچار توهم یا روان پریشی شده است؟!
داشتن یک دوست خیالی ارتباطی با این مسائل که اغلب مرتبط با اسکیزوفرنی می شوند ندارد.
اسکیزوفرنی به معمولا علائم خود را در کودکی نشان نمی دهد و شروع آن در ۱۶ تا ۳۰ سالگی فرد خواهد بود. اسکیزوفرنی در دوران کودکی نادر است و تشخیص آن نیز بسیار دشوار است. برخی از علائم اسکیزوفرنی عبارتند از:
- پارانویا
- تغییر در روحیه
- توهماتی مانند شنیدن صدا یا دیدن چیزی غیر واقعی
- تغییرات ناگهانی در رفتار
اگر کودک شما به طور ناگهانی تغییر رفتار می دهد و چیزی بیش از یک دوست خیالی را تجربه می کند، حتما با یک پزشک متخصص اطفال در حوزه بهداشت روان در ارتباط باشید. در حالی که علائم اسکیزوفرنی و دوست خیالی با یکدیگر متفاوت هستند، شرایط روحی و جسمی دیگری نیز وجود دارد که ممکن است برخی دیگر از تفاوت ها را نشان دهد.
برای مثال یک تحقیق گسترده در سال ۲۰۰۶ مشخص کرد که کودکانی که دچار اختلال گسستگی هستند، بیش تر احتمال می رود که یک دوست خیالی داشته باشند. اختلال گسستگی نوعی از شرایط سلامت روان است که در آن فرد احساس می کند ارتباطش با دنیای واقعی قطع شده است.
بهترین زمان برای مراجعه به پزشک در مواجهه با دوست خیالی
در بسیاری از مواقع دوستان خیالی تنها یک همراه برای کودک شما خواهند بود و عادی و بی ضرر هستند اما زمانی که احساس کردید دوست خیالی او شرایط دیگری را فراهم می کند که موجب ایجاد اختلال در رفتار یا خواب او می شود، حتما به پزشک مراجعه کنید. در نظر داشته باشید که رفتار و خلق و خوی کودک شما نباید تحت تاثیر دوست خیالی او قرار بگیرد. در نتیجه در صورتی که با چنین موردی روبرو شدید از یک پزشک بخواهید تا شما را در این مسیر همراهی کند. در نظر داشته باشید که این تغییر رفتار باید به صورتی چشمگیر رخ دهد چراکه کودکان به سرعت تغییر می کنند و تغییرات با روند آهسته در آن ها کاملا طبیعی است.
همچنین در صورتی که فرزند شما از همراهی با دوست خیالی خود می ترسد یا وجود دوست خیالی او را پرخاشگر می کند، قطعا باید با یک روان درمان در ارتباط باشید تا بتواند بهترین راه حل را پیش روی شما قرار دهد. بهتر است در انتخاب درمانگر خود نیز بسیار دقت داشته باشید چراکه می تواند به شدت آینده فرزند شما را تحت تاثیر قرار دهد.